การศึกษาดินเสื่อมโทรมที่มีผลกระทบต่อระบบผลิตทางการเกษตรของที่ดิน ในพื้นที่เขตพัฒนาที่ดินลุ่มน้ำแหง อำเภอนาน้อย จังหวัดน่าน โดยใช้โปรแกรมของโครงการ Land Degradation Assessment in Dryland (LADA) Project เป็นการนำข้อมูลมาวิเคราะห์เพื่อประเมินความเสื่อมโทรมของที่ดินคือ ความลาดชันของพื้นที่ การชะล้างพังทลายของดิน กำลังการผลิตของดิน และการจัดการดิน ประกอบด้วย ข้อมูลด้านดิน สมบัติทางเคมีและกายภาพ สภาพภูมิประเทศ และข้อมูลด้านระบบการปลูกพืช ศักยภาพในการผลิตของดิน ดำเนินการระหว่าง ปี พ.ศ. 2558-2560 มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาเครื่องมือและวิธีการประเมินขนาดและอัตราการเสื่อมโทรมของที่ดิน และผลกระทบต่อระบบนิเวศ เพื่อประเมินความเสื่อมโทรมของที่ดิน โดยเน้นด้านการใช้ประโยชน์ที่ดินที่มีผลต่อการเสื่อมโทรมของดิน วิธีดำเนินการคือ นำข้อมูลดิน ข้อมูลสภาพภูมิอากาศ และข้อมูลระบบการปลูกพืชในพื้นที่ วิเคราะห์เพื่อประเมินความเสื่อมโทรมของที่ดิน เพื่อให้ได้แผนที่ระดับความเสื่อมโทรมของที่ดิน และวิเคราะห์ข้อมูลจากการเปลี่ยนแปลงสมบัติทางเคมีของดิน การเจริญเติบโตด้านความสูง และการให้ผลผลิตของพืชข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ ในพื้นที่ต้นน้ำ (พื้นที่สูง) และพื้นที่กลางน้ำ (พื้นที่ดอน) และการปลูกข้าวนาปี ในพื้นที่ปลายน้ำ (พื้นที่ลุ่ม) แล้วนำข้อมูลมาวิเคราะห์ความแตกต่างทางสถิติ โดยใช้วิธีการแบบ T-Test และการวิเคราะห์ทางเศรษฐกิจและสังคม ผลการศึกษาพบว่า พื้นที่ลุ่มน้ำย่อยน้ำแหงที่มีความเสื่อมโทรมของที่ดินสูงมาก มีจำนวน 108,546 ไร่ พื้นที่ที่มีความเสื่อมโทรมแล้ว 48,953 ไร่ รวมสองพื้นที่จะมีพื้นที่ที่มีความเสื่อมโทรมแล้ว 157,499 ไร่ หรือ 24.09 เปอร์เซ็นต์ และมีความเสื่อมโทรมน้อย จนถึงมีศักยภาพในการเสื่อมโทรมอีก 21,762 ไร่ หรือ 3.32 เปอร์เซ็นต์ ซึ่งมีแนวโน้มที่จะเสื่อมโทรมต่อไป ในพื้นที่ต้นน้ำในชุดดินวังสะพุง แปลงข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ ค่าความเป็นกรดเป็นด่างของดิน ปริมาณอินทรียวัตถุ ฟอสฟอรัส และโพแทสเซียมในดินลดลงอย่างรวดเร็ว ให้ผลผลิตเฉลี่ย 621.42 กิโลกรัมต่อไร่ ต้นทุนรวมของแปลงเกษตรกร 4,245.53 บาทต่อไร่ ได้กำไรสุทธิ 1,160.90 บาทต่อไร่ มีแนวโน้มเสื่อมโทรมรวดเร็ว เนื่องจากมีการกร่อนหน้าดินสูง พื้นที่กลางน้ำ (พื้นที่ดอน) ในชุดดินวังสะพุงที่เป็นดินลึกมาก แปลงข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ ความเป็นกรดเป็นด่างของดิน ปริมาณอินทรียวัตถุ ปริมาณฟอสฟอรัส และโพแทสเซียมในดินลดลงค่อนข้างรวดเร็ว ให้ผลผลิตเฉลี่ย 621.42 กิโลกรัมต่อไร่ ต้นทุนรวมแปลงเกษตรกร 4,245.53 บาทต่อไร่ ได้กำไรสุทธิ 1,160.90 บาทต่อไร่ มีแนวโน้มเสื่อมโทรมค่อนข้างเร็ว เนื่องจากมีการกร่อนหน้าดินค่อนข้างสูง พื้นที่ปลายน้ำ แปลงข้าวนาดำ ในชุดดินแม่สาย ความเป็นกรดเป็นด่างของดิน ปริมาณอินทรียวัตถุ ฟอสฟอรัส และโพแทสเซียมในดิน มีแนวโน้มฟื้นฟูได้ดีจากการจัดการที่ดิน ผลผลิตข้าวพันธุ์ กข 6 เฉลี่ย 630 กิโลกรัมต่อไร่ ต้นทุนรวมของแปลงเกษตรกร 5,096.30 บาทต่อไร่ ได้กำไรสุทธิ 2,778.70 บาทต่อไร่ มีแนวโน้มเสื่อมโทรมช้า เนื่องจากมีการกร่อนหน้าดินน้อย กล่าวโดยสรุปคือ การทำการเกษตรในพื้นที่ที่มีความลาดชันสูง จะเป็นการเร่งให้ดินมีความเสื่อมโทรมเร็วยิ่งขึ้น<br><br>The Study on Land Deterioration Affected to Agricultural System Production in Nam Hang watershed Na Noi District, Nan Province, by LADA assessment (land degradation assessment in dry land project) The project was used to analyze the degradation of the land. The slope class. The soil erosion. The soil productivity and soil management consists of soil information. Physical and chemical properties Terrain And information on cropping systems. Potential for the production of soil. Performed during the year 2015-2017 aims to develop tools and methods to assess the size and rate of land degradation. And ecological impacts. To assess the degradation of land. The emphasis is on the use of land that affects soil degradation. The way to do this is to put the soil data, climate data. And information on cropping systems in the area. Analysis to assess the degradation of land. To get a map of the degradation of land. Analyze data from soil chemical changes. Height growth And the yield of corn plants. In the upstream areas (highlands) and water areas (Don area) and rice cultivation. In the downstream area The data were analyzed for statistical difference. Using T-Test and Economic and Social Analysis. The results showed that. The Nam Hang watershed is high land degradation area of 108,546 rai. The area of degraded area is 48,953 rai. Two areas are degraded with area of 157,499 rai or 24.09 percent and less degraded. The potential for further degradation is 21,762 rai or 3.32 percent, which is likely to deteriorate further. In the upstream area in Wang Saphung series : Ws. The corn plantation of pH in soil. The amount of organic matter, phosphorus, and potassium in the soil decreased rapidly. Average yield was 621.42 kg / rai. The total cost of 4,245.53 baht per rai of farmers was 1,160.90 baht per rai. Because of high erosion. In the middle of the water (Don area) in a Wang Saphung very deep variants : Ws-vd. The corn plantation of pH in soil. Organic matter Phosphorus And potassium in the soil decreased quite quickly. Average yield was 621.42 kg / rai. Total farmer cost is 4,245.53 baht / rai. Net profit of 1,160.90 baht / rai is likely to deteriorate relatively quickly. Due to high erosion. Downstream area of paddy rice in Mae Sai series : Ms. Organic matter, phosphorus and potassium in soil Good recovery from land management. The yield of paddy rice is 630 kg per rai. The total cost of the farmers farm was 5,096.30 baht / rai. The net profit of 2,778.70 baht / rai was likely to deteriorate. Because of the erosion. In summary, Agriculture in high slope areas It will accelerate the deterioration of the soil faster.