มีรายงานว่ามีการสูญเสียพื้นที่ป่าจากอำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่ ไปเป็นจำนวนมากอย่างรวดเร็ว สาเหตุเกิดจากการเปลี่ยนแปลงไร่หมุนเวียนที่มีระยะเพาะปลูก 1 ปี และระยะพักแปลง 10-15 ปี ไปเป็นไร่ถาวรที่มีการใช้พื้นที่ต่อเนื่องทุกปี การใช้ที่ดินเพาะปลูกพืชชิดเดียวซ้ำ ๆ ประกอบกับการถางแล้วเผาในรอบปี ทำให้ทรัพยากรอยู่ในสภาวะเสื่อมสภาพ การเผาเศษซากพืชหลังฤดูเพาะปลูก เป็นสาเหตุหนึ่งของการเกิดฝุ่นควัน PM2.5 เพื่อเป็นการแก้ปัญหาอย่างยั่งยืนที่เกิดจากการทำเกษตรดังกล่าว โครงการปลูกป่าเศรษฐกิจพิชิตหมอกควันที่ อ.แม่แจ่ม จ.เชียงใหม่ : กรณีศึกษาการปลูกพืชแบบผสมผสานในพื้นที่โล่งแจ้งที่ดินเสื่อมสภาพ จัดทำแปลงนำร่องวิจัยเชิงสาธิตเพื่อการปรับเปลี่ยนพื้นที่โล่งแจ้งเหล่านั้นไปเป็นสวนไม้ผลยืนต้นแบบผสมผสาน ที่มีการจัดการแบบประณีตในพื้นที่ขนาดเล็กและใช้แรงงานในครัวเรือนเป็นหลัก โดยเริ่มทำแปลงวิจัยจำนวน 5 แปลง ในพื้นที่ ต.แม่ศึก อ.แม่แจ่ม จ.เชียงใหม่ แปลงประกอบด้วย (1) นายสมชัย จิราภาอมร พื้นที่ 6.5 ไร่ (2) นายมีชัย ทองภูคีรีไพร พื้นที่ 4.5 ไร่ (3) นายบรรทัย แซ่เห่อ พื้นที่ 3.5 ไร่ (4) นายสมภพ แซ่ย่าง พื้นที่ 6 ไร่ (5) นายภัควัฒน์ อาชานุกูล พื้นที่ 3 ไร่ มีการปลูกกล้วยน้ำว้าเป็นไม้บังร่มในระยะแรก ปลูกไม้ผลยืนต้นหนึ่งชนิดคืออะโวคาโดหรือมะม่วง และปลูกกาแฟอราบิก้าในพื้นที่เดียวกัน มีการติดตามการจัดการแปลงของเกษตรกร เก็บข้อมูลสภาพอากาศรอบต้นพืชของแต่ละแปลง วัดการเจริญเติบโตของกาแฟและไม้ผล ผลการดำเนินงานในปีที่ 1 แต่ละแปลงมีสภาพแวดล้อมตามธรรมชาติที่ต่างกัน เช่นพิกัดทางภูมิศาสตร์ ความสูงจากระดับน้ำทะเล พืชพรรณธรรมชาติรอบ ๆ แปลง ปฏิกิริยาทางเคมี คุณสมบัติทางฟิสิกส์ของดินและปริมาณธาตุอาหารในดิน เกษตรกรแต่ละรายดูแลแปลงของตนเองค่อนข้างดี กล้วยน้ำว้าที่ปลูกมีอัตราการรอดตาย 89.0% อะโวคาโด 94.0% มะม่วง 99.2% และกาแฟอราบิก้า 47.2% ณ เดือนสิงหาคม 2564 ต้นอะโวคาโดมีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางลำต้น 2.36-7.24 ซม. ความสูง 102.0-253.2 ซม. มะม่วง 1.01 ซม. และ 51.6 ซม. กาแฟอราบิก้า 0.80-1.61 ซม. และ 57.2-88.2 ซม. ไม่พบความแตกต่างที่ชัดเจนระหว่างแต่ละแปลงและแต่ละชนิดของพืชข้อมูลอุณหภูมิและความชื้นสัมพัทธ์ เดือนที่หนาวที่สุดคือเดือนธันวาคมและมกราคม วัดค่าเฉลี่ยได้ประมาณ 18 ๐C เดือนที่ร้อนที่สุดคือเดือนพฤษภาคม วัดค่าเฉลี่ยได้ 24 ๐C เดือนที่มีความชื้นสัมพัทธ์อากาศต่ำสุดคือเดือนกุมภาพันธ์และมีนาคม วัดได้ 63.0 และ 57.0% และตั้งแต่เดือนมิถุนายนถึงเดือนกันยายนความชื้นสัมพัทธ์สูงตลอดเวลาวัดได้เฉลี่ยประมาณ 90% แต่ละแปลงมีรูปแบบการเปลี่ยนแปลงในทิศทางเดียวกัน อาจมีความแตกต่างกันบ้างตามสภาพแวดล้อมใกล้ต้นพืช แปลงของนายสมภพ แซ่ย่าง ซึ่งมีต้นกล้วยทรงพุ่มขนาดใหญ่ อากาศยิ่งร้อนอุณหภูมิจะต่ำกว่าแปลงอื่น ส่วนความชื้นสัมพัทธ์ในเวลาที่ค่าของแปลงอื่นวัดได้ต่ำแปลงนี้จะให้ค่าสูงและเมื่อค่าของแปลงอื่นสูงมาก ๆ ค่าที่วัดได้จากแปลงนี้จะต่ำกว่าข้อเสนอแนะสำหรับการเปลี่ยนการเพาะปลูกจากพืชเชิงเดี่ยวไปเป็นพืชแบบผสมผสานในพื้นที่โล่งแจ้งที่ดินเสื่อมสภาพ ในปีแรกให้ปลูกไม้บังร่มเช่นกล้วยน้ำว้าก่อน ปีต่อมาปลูกไม้ผลและกาแฟอราบิก้าแบบแปลงของนายสมภพ แซ่ย่าง จะให้สภาพแวดล้อมใกล้ต้นพืชดีกว่าและเปอร์เซ็นต์การรอดตายของไม้ผลและกาแฟมากกว่า<br><br>The earlier reported, forest resources are depleting quickly in Mae Chaem District, Chiang Mai Province. The main caused was changing farming system from rotational shifting cultivation with 1 year cultivation and 10-15 years fallow to the permanent cropping systems with mono crop every year. Farmer’s practiced of these area always slash and burn after cropping season. Long cultivation without fallow until soil degraded. Burning biomass from cropping area was the main cause of the PM2.5. The Reforestation with the Economic Plants for Haze Reduction in Mae Chaem District, Chiang Mai Province: A Case Study of Integrated Cropping Systems on Degraded Land. We set pilot demonstration plots to search for methodology to change these clear land to integrated fruit trees systems. These plots were small-scale area and must be intensive management by household labors. We found 5 plots in Maesuk sub-district, Mae Chaem district, Chiang Mai Province. The 5 plots were (1) Mr. Somchai Jirapha-amorn planted 6.5 rai. (2) Mr. Mechai Thongphukeriprai planted 4.5 rai. (3) Mr. Banthai Sae-Hor planted 3.5 rai. (4) Mr. Somphop Sae-yang planted 6 rai. (5) Mr. Pakawat Archanukul planted 3 rai. Banana, fruit trees, avocado or mango and Arabica coffee grown in the same area in the same season. Banana used for quick shading in the early year, fruit trees and Arabica coffee will be the main crops in long term. Farmer’s management had been observed, continuous temperature, humidity and rain fall measurement and measured monthly growth of fruit trees and Arabica coffee seedlings in the fields. We believed, in long term when farmers get income from this integrated cropping. They will never slash and burn their plots and could be permanently reduced haze in Mae Chaem district, Chiang Mai Province. The 1st year resulted showed as follows, each plot has different geographic coordinates, altitude, natural vegetation around it, soil chemical reaction, soil physics property and soil nutrients content. Each farmer took care of their own plot, most farmers were good management. Rate of survival for banana, avocado, mango and Arabica coffee was 89.0, 94.0, 99.2 and 47.2% respectively. In August 2021 average stem diameter of avocados were 2.36-7.24 cm and height were 102.0-253.3, mangos were 1.01 and 51.6 cm and Arabica coffees were 0.80-1.61 cm and 57.2-88.2 cm. Non-significant differences of growth and growth rate both differences of plots or differences of plants. The coldest month of the year were December and January, average temperature was 18 ๐C. The hottest was May, average temperature was 24.0 ๐C. The lowest air humidity were February and March, 63.0% and 57.0%. From June to September, relative humidity were very high, average 90%. Air Temperature and relative humidity of each plot all year round showed the diurnal changing in day and night were the same pattern. They may quite difference but we suggested from the difference of topography, altitude or slope aspect. More suggestion, Mr. Somphop Saeyang’s plot which has a large cover of banana canopy. In winter and hot dry seasons, during the hottest time of the day, the higher temperature of other plots the lower temperature of this plot. While relative humidity was opposite, the lower humidity on another plots the higher humidity on this plots. In the rainy season when the relative humidity was very high, the higher relative humidity of another plots the lower humidity of this plot. For promotion of changing mono cropping to integrated cropping systems, in the first year, better planted short time shade such as banana. The year later fruit trees and Arabica coffee planted follow same as Mr.Somphop’s plot in this research. It would get better microclimate and more rate of survival and growth.